Budowa buta nie może być opisywana w sposób uniwersalny, jako że każdy but jest inny. Buty damskie różnią się od męskich a sandały od śniegowców. Są jednak pewne uniwersalne elementy które w budowie buta mogą występować, aczkolwiek wcale nie muszą. Zazwyczaj buty z bardziej miękkich i elastycznych materiałów składają się z mniejszej liczby elementów, a buty z np. twardej i sztywnej skóry z większej. Również procentowa wielkość buta w stosunku do okrywanej stopy będzie miała wpływ na ilość wykrojonych elementów. Czółenka będą prostsze w budowie niż traperki, a te z kolei nikną przy kozakach. Spowodowane jest to tym że większe i sztywniejsze obuwie wymaga dużej liczby elastycznych szwów, które przejmą obciążenia i naprężenia które powstają podczas chodzenia. Dodatkowo w przypadku np. obuwia ze skóry ułatwia, a często w ogóle umożliwia to złożenie całego buta.

1) Podstawowym elementem niemal każdego buta jest cholewka. Jest to część która okrywa przednią, tylną i boczną część stopy, a dodatkowo podudzie (kozaki) lub nawet część uda (muszkieterki). Czasem również podeszwa stanowi część cholewki. Większość z elementów buta które tu będziemy opisywać jest składnikiem cholewki. Nie prawdziwe jest więc często spotykane przekonanie że cholewka to część buta mierzona od kostki do jego górnego końca.

2) Obłożyna to element który zazwyczaj okrywa górną tylną i górną przednią część stopy. W obłożynie  umiejscowione są dziurki na sznurowadła. Ta część buta ma znaczący wpływ na jego kształt. Obłożyna z tyłu łączy się z tylnikiem i napiętkiem a z przodu z przyszwą.  Zazwyczaj jest zbudowana z bardziej miękkich i elastycznych materiałów.

3) Przyszwa to część  buta znajdująca się z jego przodu. Zazwyczaj jest elementem dosyć sztywnym, czasem nawet twardym, chroniącym palce. W niektórych typach obuwia część składowa przyszwy jaką jest nosek wzmocniony jest metalowym czubem. Jest to rozwiązanie szczególnie często spotykane np. w technicznym obuwiu roboczym, czy traperkach. Ważną częścią przyszwy jest ochrona stopy przed opadami atmosferycznymi i wilgocią. Pełni ona tą funkcję wraz z językiem i podeszwą.  Przyszwa wraz z obłożyną nadają butom kształt.

4) Zapiętek to tylna część buta osłaniająca piętę. Ten element jest najczęściej dosyć sztywny  a jednocześnie wykonany i wszyty tak aby nie obcierał pięty. Ta część stopy jest bowiem najbardziej narażona na tego typu uszkodzenia. Z tego względu zapiętek powinien być sztywny na zewnątrz a miękki w środku, co zapewni optymalny zużywanie i wysoki komfort użytkowania.

5) Tylnik to element łączący dwie tylne strony obłożyn. Pełni on funkcję estetyczną ale również wzmacniającą. Tylnik może być naszyty lub podszyty pod obłożynę.

6) Język to część składowa cholewki buta, która  za podstawową funkcję ma ochronę górnej części stopy przed naciskiem sznurowadeł bądź obłożyny. Dodatkowo język chroni stopę przed wychładzaniem i opadami atmosferycznymi.

7) Podeszwa część buta która izoluje stopę od podłoża. Istnieje wiele różnych krojów podeszw, które zależnie od funkcji jaką ma pełnić but mają nadawane przeróżne formy i kształty. Czasem integralną częścią podeszwy jest obcas.

8) Obcas może być częścią monolitycznego układu podeszwy, lub odrębnym elementem przymocowywanym do spodu podeszwy, zazwyczaj przybijanym lub przyklejanym.

9) Podszewka to wewnętrzna część buta chroniąca boki i górę stopy przed otarciami, a także izoluje stopę od wystających wewnątrz ściegów i połączeń. Podszewka wykonana jest zazwyczaj z miękkiej skóry lub innych materiałów odprowadzających wilgoć na zewnątrz.

10) Wyściółka to element buta znajdujący się bezpośrednio pod stopą i do niego przylegający. Wyściółka jest wykonywana z podobnych materiałów co podszewka, jest ona jednak rozbudowana o dodatkową warstwę zapewniającą stopie większą miękkość przy chodzeniu. Warstwa ta jest zazwyczaj wykonana z  wełny, a czasem z cienkiej ok. 2mm gąbki