07/01/2025
Wybór odpowiedniego obuwia roboczego to jedna z kluczowych decyzji, mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo, komfort i wydajność pracownika. Buty, które nosimy przez wiele godzin dziennie, muszą sprostać nie tylko wymogom specyfiki wykonywanej pracy, ale także zapewnić ochronę przed potencjalnymi zagrożeniami. Często pojawia się pytanie o to, jakie cechy powinny charakteryzować naprawdę dobre buty robocze. Choć lista pożądanych właściwości może być długa i zależeć od konkretnego środowiska pracy, istnieje jeden fundamentalny element, który stanowi podstawę ich jakości i niezawodności – odpowiednie certyfikaty.

Rynek obuwia roboczego jest szeroki i zróżnicowany, oferując modele na każdą kieszeń. Jednak cena czy wygląd nie powinny być jedynymi kryteriami wyboru. Prawdziwą wartość obuwia roboczego potwierdzają niezależne badania i atesty, świadczące o zgodności z rygorystycznymi normami bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). To właśnie certyfikaty są najlepszym wskaźnikiem tego, czy dane obuwie spełnia minimalne wymagania ochronne i użytkowe, niezbędne do bezpiecznego wykonywania obowiązków zawodowych.
Dlaczego certyfikaty są tak ważne w obuwiu roboczym?
Posiadanie przez obuwie robocze odpowiednich certyfikatów to nie tylko formalność, ale przede wszystkim gwarancja, że zostało ono zaprojektowane i wyprodukowane w sposób zapewniający ochronę przed specyficznymi zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy. Normy BHP określają minimalne wymagania dotyczące odporności na uderzenia, ściskanie, przebicie, poślizg, a także właściwości antyelektrostatyczne czy izolacyjne. Obuwie bez certyfikatu nie daje żadnej pewności co do spełnienia tych podstawowych wymogów, co może prowadzić do poważnych urazów, a nawet wypadków.
Certyfikacja to proces, w którym niezależne laboratoria badawcze testują obuwie pod kątem zgodności z obowiązującymi normami. Pozytywny wynik testów uprawnia producenta do oznaczenia produktu odpowiednim symbolem i deklaracją zgodności. Dla użytkownika oznacza to, że może mieć zaufanie do obuwia i polegać na jego właściwościach ochronnych w codziennej pracy.
Najważniejsze normy certyfikacyjne dla obuwia roboczego
W kontekście obuwia przeznaczonego do pracy, kluczowe znaczenie mają europejskie normy harmonizacyjne, które zostały zaimplementowane w krajowych przepisach. Dwie najczęściej spotykane i najbardziej istotne normy to EN ISO 20345 i EN ISO 20347.
EN ISO 20345: Obuwie bezpieczne
Norma EN ISO 20345 dotyczy obuwia bezpiecznego. Jest to kategoria obuwia przeznaczonego do użytku w środowiskach pracy, gdzie istnieje ryzyko urazów stóp spowodowanych spadającymi przedmiotami, uderzeniami, zgnieceniem lub przebiciem. Charakterystyczną cechą obuwia zgodnego z tą normą jest wyposażenie w podnosek ochronny, wytrzymujący uderzenie z energią 200 J i ściskanie z siłą 15 kN. Norma EN ISO 20345 definiuje różne klasy ochrony (np. S1, S1P, S2, S3), które określają dodatkowe wymagania, takie jak:
- odporność na przebicie (P)
- właściwości antyelektrostatyczne (A)
- absorpcja energii w części piętowej (E)
- odporność na przesiąkanie i wchłanianie wody (WRU)
- urzeźbienie podeszwy (FO - odporność na olej napędowy, SRC - odporność na poślizg na ceramice i stali)
Wybierając obuwie zgodne z EN ISO 20345, masz pewność, że Twoje stopy są chronione przed najczęstszymi zagrożeniami mechanicznymi występującymi w przemyśle, na budowie czy w magazynach.

EN ISO 20347: Obuwie zawodowe
Druga ważna norma, EN ISO 20347, odnosi się do obuwia zawodowego. Obuwie to, w przeciwieństwie do obuwia bezpiecznego, nie posiada podnoska ochronnego (lub posiada podnosek, ale o mniejszej wytrzymałości, np. 100 J, co jednak nie klasyfikuje go jako obuwie bezpieczne wg EN ISO 20345). Norma EN ISO 20347 skupia się na innych aspektach bezpieczeństwa i komfortu użytkowania, istotnych w wielu środowiskach pracy, gdzie ryzyko mechaniczne jest mniejsze, ale ważne są inne właściwości. Norma ta definiuje klasy ochrony (np. O1, O2, O3), które mogą obejmować takie wymagania jak:
- właściwości antyelektrostatyczne (A)
- absorpcja energii w części piętowej (E)
- odporność na przesiąkanie i wchłanianie wody (WRU)
- odporność na przebicie (P) - tylko w klasie O3
- urzeźbienie podeszwy (FO, SRC)
Obuwie zgodne z normą EN ISO 20347 jest często wybierane przez pracowników służby zdrowia, gastronomii, handlu czy usług, gdzie priorytetem jest komfort, higiena, odporność na poślizg czy łatwość utrzymania w czystości, a niekoniecznie ochrona przed ciężkimi spadającymi przedmiotami.
Porównanie norm EN ISO 20345 i EN ISO 20347
Aby lepiej zrozumieć różnice między tymi dwoma kluczowymi normami, warto przyjrzeć się ich podstawowym założeniom:
Cecha | EN ISO 20345 (Obuwie bezpieczne) | EN ISO 20347 (Obuwie zawodowe) |
---|---|---|
Podnosek ochronny (200 J) | Wymagany | Brak wymogu (choć może występować podnosek o mniejszej odporności) |
Główne przeznaczenie | Środowiska z ryzykiem urazów mechanicznych (uderzenia, zgniecenia, przebicia) | Środowiska bez istotnego ryzyka urazów mechanicznych, gdzie ważne są komfort i inne właściwości (np. antypoślizgowe) |
Klasy ochrony | S1, S1P, S2, S3, S4, S5 | O1, O2, O3, O4, O5 |
Minimalne wymagania | Podnosek 200J + właściwości podstawowe (np. odporność na poślizg) | Właściwości podstawowe (np. odporność na poślizg, właściwości antyelektrostatyczne) |
Dodatkowe wymagania (zależnie od klasy) | Odporność na przebicie, absorpcja energii w pięcie, odporność na wodę, itp. | Odporność na przebicie (tylko O3), absorpcja energii w pięcie, odporność na wodę, itp. |
Wybór między obuwiem bezpiecznym a zawodowym powinien być podyktowany szczegółową analizą zagrożeń występujących na danym stanowisku pracy. Pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom obuwie spełniające wymagania odpowiedniej normy, dostosowanej do specyfiki wykonywanych zadań.
Inne ważne cechy dobrego obuwia roboczego (wynikające z norm)
Choć certyfikaty są kluczowe, świadczą one o obecności wielu pożądanych cech. Dobre buty robocze, zgodne z normami, powinny charakteryzować się także:
- Komfortem noszenia: Obuwie musi być wygodne, dopasowane do stopy, wykonane z oddychających materiałów, aby zapobiegać otarciom i nadmiernemu poceniu się stóp. Normy pośrednio wpływają na komfort, np. poprzez wymagania dotyczące absorpcji energii w pięcie.
- Trwałością: Wysokiej jakości materiały i solidne wykonanie gwarantują długą żywotność obuwia, nawet w trudnych warunkach pracy. Certyfikacja wymaga testów wytrzymałościowych.
- Antypoślizgowością: Podeszwa o odpowiednim urzeźbieniu i właściwościach materiałowych jest kluczowa dla zapobiegania upadkom na śliskich nawierzchniach. Norma EN ISO 20345/20347 obejmuje testy antypoślizgowości (SRC).
- Odpornością na specyficzne czynniki: Zależnie od normy i klasy, obuwie może być odporne na oleje, smary, chemikalia, niskie lub wysokie temperatury.
Wszystkie te cechy są weryfikowane podczas procesu certyfikacji. Kupując obuwie z odpowiednim atestem, minimalizujesz ryzyko zakupu produktu niskiej jakości, który nie zapewni deklarowanej ochrony.
Jak rozpoznać certyfikowane obuwie?
Poszukując butów roboczych, zawsze zwracaj uwagę na oznaczenia znajdujące się na obuwiu lub na jego opakowaniu. Certyfikowane obuwie powinno posiadać:
- Informację o zgodności z normą (np. EN ISO 20345:2011 lub EN ISO 20347:2012).
- Podstawowe oznaczenie kategorii (np. S1, O2, S3).
- Dodatkowe oznaczenia literowe symbolizujące specyficzne właściwości ochronne (np. P - odporność na przebicie, SRC - odporność na poślizg).
- Nazwę producenta lub jego znak towarowy.
- Numer normy.
Warto również sprawdzić, czy producent udostępnia deklarację zgodności, która potwierdza, że obuwie spełnia wymagania danej normy.
Ryzyko związane z niecertyfikowanym obuwiem
Decydując się na zakup obuwia roboczego bez odpowiednich certyfikatów, narażasz się na szereg zagrożeń. Takie buty mogą nie zapewniać odpowiedniej ochrony przed uderzeniami, przebiciem czy poślizgiem. Ich trwałość może być niska, a materiały użyte do produkcji – niskiej jakości, powodujące dyskomfort lub reakcje alergiczne. W przypadku wypadku przy pracy, używanie niecertyfikowanego obuwia może mieć negatywne konsekwencje prawne, zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Dlatego inwestycja w certyfikowane obuwie to inwestycja w bezpieczeństwo i zdrowie.

Podsumowanie
Pytanie o to, jakie cechy powinny mieć dobre buty robocze, prowadzi nas bezpośrednio do kwestii ich certyfikacji. To właśnie zgodność z normami takimi jak EN ISO 20345 dla obuwia bezpiecznego czy EN ISO 20347 dla obuwia zawodowego jest najlepszą gwarancją, że obuwie spełnia podstawowe i dodatkowe wymagania ochronne oraz użytkowe. Wybierając obuwie z odpowiednimi certyfikatami, zapewniasz sobie lub swoim pracownikom niezbędną ochronę przed zagrożeniami w miejscu pracy, minimalizujesz ryzyko wypadków i dbasz o komfort przez cały dzień pracy. Nie oszczędzaj na bezpieczeństwie – zawsze sprawdzaj certyfikaty!
Najczęściej zadawane pytania
Czy buty robocze muszą mieć certyfikat?
Tak, buty robocze powinny posiadać certyfikaty zgodne z normami BHP, takimi jak EN ISO 20345 (buty bezpieczne) i EN ISO 20347 (buty zawodowe). Jest to wymóg prawny w wielu krajach i najlepsza gwarancja bezpieczeństwa.
Czym różni się norma EN ISO 20345 od EN ISO 20347?
Główną różnicą jest obecność podnoska ochronnego o odporności 200 J. Norma EN ISO 20345 (obuwie bezpieczne) wymaga takiego podnoska, podczas gdy EN ISO 20347 (obuwie zawodowe) go nie wymaga, skupiając się na innych właściwościach ochronnych i komfortowych.
Jakie klasy ochrony wyróżnia norma EN ISO 20345?
Norma EN ISO 20345 wyróżnia podstawowe klasy takie jak S1, S1P, S2, S3, S4, S5, które różnią się dodatkowymi wymaganiami (np. odporność na przebicie, wodoodporność).
Czy obuwie zgodne z EN ISO 20347 zapewnia jakąkolwiek ochronę?
Tak, obuwie zgodne z EN ISO 20347 zapewnia ochronę przed wieloma zagrożeniami innymi niż uderzenia ciężkimi przedmiotami. Może to być ochrona antypoślizgowa, antyelektrostatyczna, absorpcja energii w pięcie, a w klasie O3 także ochrona przed przebiciem.
Gdzie szukać informacji o certyfikatach na obuwiu roboczym?
Informacje o zgodności z normami i klasą ochrony zazwyczaj znajdują się na metce wewnątrz buta, na języku, na podeszwie lub na opakowaniu produktu. Zawsze powinna być podana nazwa normy (np. EN ISO 20345) i symbol klasy (np. S3).
Zainteresował Cię artykuł Certyfikaty: Klucz do dobrych butów roboczych? Zajrzyj też do kategorii Obuwie, znajdziesz tam więcej podobnych treści!