28/03/2025
Każdy z nas ma w szafie co najmniej kilka par butów. Od eleganckich szpilek, przez wygodne sneakersy, po solidne buty trekkingowe czy ciepłe kozaki. Niestety, żadne buty nie są wieczne. Przychodzi moment, gdy są już zniszczone, znoszone lub po prostu przestają nam pasować czy podobać się. Pojawia się wtedy kluczowe pytanie: co zrobić ze starymi butami? Wyrzucić? Ale gdzie? Czy można je oddać, a może zrecyklingować? Odpowiedź nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać i zależy w dużej mierze od stanu obuwia. Prawidłowe postępowanie ze zużytymi butami jest ważne nie tylko z punktu widzenia porządku w naszym domu, ale przede wszystkim dla dobra środowiska naturalnego.

Dlaczego prawidłowe wyrzucanie butów ma znaczenie?
Buty są produktami złożonymi. Składają się z wielu różnych materiałów: skóry naturalnej, skóry syntetycznej, tkanin, gumy, plastiku, metalowych elementów (sznurówki, zamki, sprzączki), klejów, pianek i wielu innych. Ta różnorodność sprawia, że buty są trudne do przetworzenia w procesie recyklingu. Wrzucenie butów do niewłaściwego pojemnika na odpady może zakłócić proces sortowania i recyklingu innych surowców, a także sprawić, że cenne materiały trafią na wysypisko, gdzie będą rozkładać się przez setki lat. Na przykład, rozkład gumowej podeszwy może trwać od 50 do 80 lat, a materiałów syntetycznych nawet znacznie dłużej. Skóra naturalna rozłoży się szybciej, ale proces ten nadal będzie generował metan – gaz cieplarniany. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, gdzie prawidłowo pozbyć się zużytego obuwia, aby zminimalizować jego negatywny wpływ na planetę.
Buty w dobrym stanie: Daj im drugie życie!
Zanim pomyślisz o wyrzuceniu butów, zastanów się, czy na pewno nie nadają się już do noszenia. Często zdarza się, że pozbywamy się obuwia, które jest tylko lekko zużyte, przestało nam się podobać lub po prostu zalega w szafie. Buty w dobrym stanie absolutnie nie powinny trafiać do kosza na śmieci!
Istnieje wiele sposobów, aby dać takim butom drugie życie:
- Oddaj potrzebującym: To jedna z najprostszych i najbardziej szlachetnych opcji. Wiele organizacji charytatywnych, schronisk dla bezdomnych czy domów pomocy społecznej z chęcią przyjmuje używane obuwie w dobrym stanie. Wystarczy wyszukać w swojej okolicy punkty zbiórki odzieży i obuwia używanego. Pamiętaj, aby buty były czyste i w parze.
- Sprzedaj online lub na targu: Jeśli buty są modne, markowe lub w bardzo dobrym stanie, możesz spróbować je sprzedać. Platformy sprzedażowe online, grupy w mediach społecznościowych czy lokalne targi staroci to miejsca, gdzie możesz znaleźć kupca. To nie tylko sposób na pozbycie się niechcianych rzeczy, ale też na odzyskanie części zainwestowanych pieniędzy.
- Przekaż do kontenerów na używaną odzież: W wielu miastach stoją specjalne kontenery na używaną odzież i obuwie. Są one obsługiwane przez różne firmy i organizacje. Zazwyczaj buty z tych kontenerów są sortowane – te w dobrym stanie trafiają do sprzedaży (często do second-handów) lub są przekazywane potrzebującym, a te uszkodzone powinny zostać skierowane do recyklingu tekstyliów lub utylizacji. Zawsze warto sprawdzić, kto jest operatorem danego kontenera i jakie są zasady dotyczące przyjmowanych rzeczy.
- Oddaj do punktu recyklingu (specjalistycznego): Niektóre firmy lub gminy organizują zbiórki zużytego obuwia w ramach programów recyklingu tekstyliów. Są to zazwyczaj specjalne punkty lub wydarzenia. Warto poszukać informacji na stronach internetowych swojego urzędu gminy lub firm zajmujących się gospodarką odpadami.
Pamiętaj, że kluczem do sukcesu w przypadku oddawania czy sprzedaży używanych butów jest ich stan. Buty powinny być czyste, bez dziur w podeszwach czy cholewkach, a sznurówki i inne elementy powinny być kompletne i sprawne.
Buty zniszczone: Kiedy trafiają do kosza?
Co jednak zrobić z butami, które są naprawdę zniszczone? Mają dziury, przetarte podeszwy, urwane obcasy, są zdeformowane lub brudne w sposób, który uniemożliwia ich dalsze użytkowanie? W takich przypadkach, gdy żadna z powyższych opcji nie wchodzi w grę, zużyte i zniszczone buty powinny trafić do pojemnika na zmieszane odpady komunalne.
Dlaczego właśnie do odpadów zmieszanych? Jak już wspomniano, buty to skomplikowane produkty, składające się z wielu różnych materiałów, które są ze sobą mocno połączone (klejone, szyte). W standardowych sortowniach odpadów komunalnych bardzo trudno, a często wręcz niemożliwe, jest rozdzielenie tych materiałów na poszczególne frakcje (plastik, guma, tekstylia, metal) w sposób ekonomicznie i technologicznie opłacalny. Dlatego też, zniszczone buty nie nadają się do pojemnika na plastik i metal (żółty), papier (niebieski), szkło (zielony) czy bioodpady (brązowy). Nie powinny też trafiać do kontenerów na odzież używaną, jeśli ich stan jest bardzo zły, chyba że operator kontenera wyraźnie zaznacza, że przyjmuje tekstylia przeznaczone wyłącznie do recyklingu (nie do dalszego noszenia). Jednak w większości przypadków, zniszczone buty trafiające do kontenerów na odzież kończą jako odpady zmieszane lub są problemem dla sortowni.
Podsumowując: zniszczone buty, które nie nadają się do dalszego noszenia, naprawy, oddania ani sprzedaży, należy wyrzucić do czarnego lub szarego pojemnika na odpady zmieszane.

Alternatywy dla wyrzucenia: Naprawa i Upcycling
Zanim ostatecznie zdecydujesz się wyrzucić buty do kosza, rozważ inne możliwości. Czasem drobna naprawa może uratować ulubioną parę.
- Naprawa u szewca: Wymiana fleków, zelówek, naprawa szwów czy zamków błyskawicznych to standardowe usługi świadczone przez szewców. Często koszt takiej naprawy jest niewielki w porównaniu z ceną nowej pary butów, a pozwala znacznie przedłużyć żywotność obuwia. Wspierasz w ten sposób lokalnych rzemieślników i działasz proekologicznie, zmniejszając ilość generowanych odpadów.
- Samodzielne naprawy: Drobne uszkodzenia, takie jak odklejająca się podeszwa czy prujący się szew, można czasem naprawić samodzielnie przy użyciu odpowiednich klejów do obuwia czy nici.
- Upcycling i DIY: Jeśli masz kreatywne zacięcie, stare buty mogą stać się materiałem do stworzenia czegoś nowego. Stare kalosze mogą posłużyć jako doniczki, skórzane cholewki mogą zostać wykorzystane do produkcji drobnych akcesoriów, a materiałowe części butów sportowych do patchworku. Poszukaj inspiracji w internecie – możliwości są niemal nieograniczone!
Te metody pozwalają zmniejszyć ilość odpadów i dają satysfakcję z twórczego działania lub uratowania ulubionej pary butów.
Gdzie NIE wyrzucać butów?
Aby uniknąć błędów w segregacji odpadów, warto wiedzieć, gdzie butów absolutnie nie wolno wyrzucać:
- Pojemnik na plastik i metal (żółty): Mimo że buty zawierają plastik i metal, złożoność ich konstrukcji sprawia, że nie nadają się do przetworzenia w standardowym strumieniu recyklingu tych materiałów.
- Pojemnik na papier (niebieski): Buty nie są odpadem papierowym.
- Pojemnik na szkło (zielony): Buty nie są odpadem szklanym.
- Pojemnik na bioodpady (brązowy): Buty nie są odpadem organicznym, który ulegnie kompostowaniu.
- Do lasu, rowu, czy na dzikie wysypiska: Wyrzucanie śmieci w miejscach do tego nieprzeznaczonych jest nielegalne, szkodliwe dla środowiska i stanowi zaśmiecanie krajobrazu.
- Do kontenerów na odzież używaną, jeśli są bardzo zniszczone: Chyba że operator kontenera wyraźnie dopuszcza przyjmowanie tekstyliów przeznaczonych do recyklingu, niezależnie od stanu. W przeciwnym razie sprawisz problem firmie zajmującej się zbiórką.
Podsumowanie zasad sortowania butów: Tabela
Stan butów | Zalecane postępowanie | Gdzie wyrzucić/przekazać |
---|---|---|
Bardzo dobry (jak nowe) | Sprzedaż, oddanie potrzebującym | Platformy sprzedażowe, organizacje charytatywne, schroniska |
Dobry (lekkie ślady użytkowania) | Oddanie potrzebującym, sprzedaż, kontenery na odzież używaną | Organizacje charytatywne, platformy sprzedażowe, kontenery PKCR lub podobne |
Lekko uszkodzone (do naprawy) | Naprawa | Szewc, samodzielna naprawa |
Zniszczone (nie do naprawy, nie do noszenia) | Utylizacja jako odpad zmieszany | Pojemnik na odpady zmieszane (czarny/szary) |
Przeznaczone do recyklingu (jeśli dostępny specjalistyczny punkt) | Przekazanie do recyklingu | Specjalistyczne punkty zbiórki tekstyliów/obuwia (jeśli istnieją) |
Ta prosta tabela pokazuje, że decyzja o tym, gdzie trafią Twoje stare buty, zależy w głównej mierze od ich aktualnego stanu i możliwości ich dalszego wykorzystania lub naprawy.
Często Zadawane Pytania (FAQ)
1. Czy mogę wyrzucić buty do kontenera na odzież używaną?
Tak, ale tylko te w dobrym stanie, które nadają się do dalszego noszenia. Zniszczone buty nie powinny tam trafiać, chyba że operator kontenera wyraźnie informuje, że przyjmuje tekstylia do recyklingu niezależnie od stanu.
2. Co zrobić z jednym butem, jeśli drugi się zgubił lub zniszczył?
Pojedynczy but, jeśli jest w dobrym stanie, może być problematyczny do oddania czy sprzedaży. Jeśli nie znajdziesz organizacji przyjmującej pojedyncze sztuki, najlepszym rozwiązaniem jest wyrzucenie go do odpadów zmieszanych.

3. Czy muszę wyjmować sznurówki lub inne elementy przed wyrzuceniem butów?
Nie, w przypadku wyrzucania butów do odpadów zmieszanych nie ma konieczności rozdzielania ich na części. Skomplikowana struktura i tak sprawia, że całość trafia do utylizacji.
4. Czy mogę wrzucić buty sportowe, klapki i kozaki do tego samego pojemnika?
Tak, zasady postępowania ze zużytym obuwiem są takie same niezależnie od jego rodzaju. Jeśli buty są zniszczone i nie nadają się do dalszego użytku, wszystkie trafiają do odpadów zmieszanych. Jeśli są w dobrym stanie, wszystkie mogą być oddane, sprzedane itp.
5. Czy istnieją specjalne miejsca do recyklingu butów?
W niektórych miastach lub regionach mogą być organizowane specjalistyczne zbiórki tekstyliów i obuwia przeznaczonych do recyklingu. Warto śledzić komunikaty swojej gminy lub firm zajmujących się gospodarką odpadami. Jednak nie jest to standardowa praktyka dostępna wszędzie.
6. Czy mogę wyrzucić buty do pojemnika na bioodpady, jeśli są wykonane ze skóry naturalnej?
Nie. Mimo że skóra naturalna jest materiałem organicznym, buty zawierają również inne, nieorganiczne elementy (kleje, nici, metal, guma), które uniemożliwiają ich przetworzenie w procesie kompostowania. Skórzane buty, jeśli są zniszczone, trafiają do odpadów zmieszanych.
Podsumowanie
Prawidłowe postępowanie ze zużytymi butami jest ważnym elementem odpowiedzialnej konsumpcji i dbałości o środowisko. Zanim wyrzucisz starą parę, oceń jej stan. Buty w dobrym stanie zasługują na drugie życie – możesz je oddać, sprzedać lub przekazać do punktu zbiórki odzieży używanej. Jeśli buty są zniszczone i nie nadają się do naprawy czy ponownego użytku, powinny trafić do pojemnika na odpady zmieszane. Pamiętaj o zasadach segregacji i nie wrzucaj butów do pojemników przeznaczonych na inne frakcje odpadów (plastik, papier, szkło, bio). W ten sposób przyczyniasz się do zmniejszenia ilości odpadów trafiających na wysypiska i wspierasz procesy recyklingu tam, gdzie są one możliwe. Dbajmy o nasze buty i naszą planetę!
Zainteresował Cię artykuł Stare buty? Sprawdź, gdzie je wyrzucić!? Zajrzyj też do kategorii Buty, znajdziesz tam więcej podobnych treści!